Theo cơ quan quản lý bản quyền của Trung Quốc, các nền tảng nhạc kỹ thuật số không được phép thiết lập các thỏa thuận độc quyền về bản quyền trừ khi có các điều kiện cụ thể. Theo một tuyên bố đăng trên WeChat của Cục Bản quyền Quốc gia Trung Quốc (NCAC), lệnh này được đưa ra tại một cuộc họp ở Bắc Kinh với các nền tảng âm nhạc kỹ thuật số, cũng như các công ty bản quyền thu âm và sáng tác. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh các cơ quan quản lý của Trung Quốc đang mở rộng cuộc tấn công vào hành vi độc quyền, cạnh tranh không lành mạnh và quyền của người tiêu dùng trong lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc.
Theo ông Mingming Yang – một luật sư của Công ty Luật Sở hữu trí tuệ Wanhuida tại Trung Quốc cho biết: “Vi phạm bản quyền âm nhạc kỹ thuật số từng là một vấn đề bị chỉ trích nhiều ở Trung Quốc. Để truy quét vi phạm bản quyền âm nhạc và tăng cường bảo vệ bản quyền âm nhạc, Cục Bản quyền Quốc gia Trung Quốc (NCAC) đã ban hành Thông báo về việc yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ âm nhạc trực tuyến ngừng phổ biến trái phép âm nhạc vào ngày 8 tháng 7 năm 2015, yêu cầu tất cả các nhà cung cấp dịch vụ âm nhạc kỹ thuật số phải gỡ bỏ tất cả các tác phẩm âm nhạc trái phép trước ngày 31 tháng 7 năm 2015. Theo báo cáo, 16 nhà cung cấp dịch vụ âm nhạc kỹ thuật số đã khẩn cấp gỡ bỏ hơn 2,2 triệu tác phẩm âm nhạc trái phép trước thời hạn”.
Tuy nhiên, việc bảo vệ nghiêm ngặt bản quyền âm nhạc đã tạo ra những vấn đề mới ngoài dự kiến, đó là các nền tảng nhạc kỹ thuật số sử dụng bản quyền độc quyền để thực hiện cạnh tranh và chiếm đoạt người dùng bằng cách mua lại quyền độc quyền. Để đạt được tính độc quyền, các nền tảng âm nhạc thậm chí đã mua lại những công ty nắm giữ bản quyền âm nhạc. Trong thông báo của Cơ quan quản lý thị trường nhà nước (SAMR), trong năm 2021, Tencent và China Music Group có thị phần trên thị trường lần lượt vào khoảng 30% và 40% trong năm 2016. Tencent sở hữu hơn 80% tài nguyênthư viện âm nhạc độc quyền do hợp nhất với các đối thủ cạnh tranh chính. Có thông tin cho rằng việc mất giấy phép bản quyền các bài hát của Châu Kiệt Luân có thể khiến NetEase Cloud Music mất đi 15% người dùng.
SAMR đã mở một cuộc điều tra chống độc quyền vào tháng 1 năm 2021 và đưa ra hình phạt hành chính vào tháng 7 năm 2021, yêu cầu Tencent và các chi nhánh của nó thực hiện các biện pháp để khôi phục trạng thái cạnh tranh của thị trường, chẳng hạn như phát hành bản quyền âm nhạc độc quyền trong vòng 30 ngày, ngừng phương thức thanh toán của trả trước cao, ngừng yêu cầu chủ sở hữu bản quyền thượng nguồn cung cấp các điều kiện tốt hơn so với đối thủ cạnh tranh.
Lệnh mới của NCAC nhằm mục đích điều chỉnh hành vi độc quyền và cạnh tranh không lành mạnh, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, bằng cách làm rõ rằng các nền tảng âm nhạc kỹ thuật số, các công ty bản quyền thu âm và sáng tác cũng như các nền tảng âm nhạc trực tuyến không được phép ký các thỏa thuận độc quyền về bản quyền trừ những trường hợp đặc biệt.
Ông Yang cho biết thêm rằng việc ngừng ký thỏa thuận bản quyền độc quyền có thể làm giảm doanh thu của người sáng tạo trên nền tảng cá nhân trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, những người sáng tạo sẽ có nhiều kênh hợp tác hơn, điều này có thể làm tăng khả năng hiển thị tổng thể của các tác phẩm âm nhạc và mang lại lợi ích cho người sáng tạo về lâu dài. “Hơn nữa, một số nhạc sĩ mới có thể phải đồng ý với thỏa thuận mua lại với các nền tảng trước đây và bây giờ họ có thể có nhiều lựa chọn hơn. Việc ngừng ký thỏa thuận độc quyền cũng có thể khuyến khích các nhạc sĩ kỳ cựu tạo ra các bài hát mới. Các cuộc điều tra chống độc quyền của SAMR và lệnh mới của NCAC đều phản ánh thái độ của Trung Quốc trong việc chấm dứt các cuộc cạnh tranh luẩn quẩn trong lĩnh vực nhạc kỹ thuật số mà để xây dựng một hệ sinh thái âm nhạc kỹ thuật số lành mạnh. Ông nói: “Gã khổng lồ nền tảng âm nhạc kỹ thuật số không thể tiếp tục hạ gục các đối thủ bằng cách độc quyền tài nguyên thư viện âm nhạc, điều này có thể mang lại nhiều cơ hội phát triển hơn cho các nền tảng nhỏ và khuyến khích người chơi mới tham gia thị trường nhạc kỹ thuật số”.
